Program dostosowawczy

EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA

w GIMNAZJUM SPECJALNYM

przy SOSW w Żyrardowie

 

                  Edukacja czytelnicza i medialna ma na celu przygotowanie uczniów do korzystania z różnych źródeł informacji oraz rozbudzenia potrzeb czytelniczych, kształtowanie postawy szacunku dla polskiego dziedzictwa kulturowego w związku z globalizacją kultury masowej.

Główne zadanie to przygotowanie młodzieży do korzystania z odbioru przekazów medialnych oraz kształcenie umiejętności korzystania ze środków masowego przekazu w samodzielnym zdobywaniu wiedzy. Należy uwzględnić aktywność uczniów zwłaszcza nie posiadających dostępu do najnowszych mediów (komputer – internet) w domach rodzinnych.

 

Komunikacje międzyludzkie

        Klasa I – media a kultura masowa i prasa

        Klasa II – telewizja i film

        Klasa III – książka, radio, reklama, multimedia

 

KOMUNIKACJA MIĘDZYLUDZKA

Cele edukacji czytelniczej i medialnej

Treści nauczania

Tematyka zajęć

Zajęcia

edukacyjne

Procedury osiągania celów

Osiągnięcia

– uczeń potrafi

 

 

 

Zapoznanie uczniów z historią komunikacji międzyludzkiej i ukazanie drogi jaką przepływa komunikat.

 

 

Pojęcie „komunikacja”. Schematy komunikacji międzyludzkiej. Komunikowanie bezpośrednie. Nadawca i odbiorca sygnału. Niewerbalne akty komunikacyjne. Kody. Język jako najczęściej używany kod w komunikowaniu. Znaki i obrazy(tropy, ślady w przyrodzie, pierwsze obrazki, piktogramy, obrazy, fotografie).

  Gesty, pozycje ciała, wyraz mimiczny, wygląd jako akt komunikacyjny. Słowo, gest i ruch w teatrze.

Jak przebiega komunikacja międzyludzka?

 

 

 

 

 

 

Co mówi gest i ruch?

j. polski godz. wych

WOS

infor.

 

 

 

j. polski

godz. wych

wf

-wypełnianie schematów komunikowania międzyludzkiego

-odgrywanie scenek mini

-malowanie obrazków i piktogramów.

Wykonanie fotografii drogą komputerową.

Nauka gestów i ruchów pantomimicznych.

-wyjaśnić pojęcie nadawca, odbiorca, sygnał, znak, obraz

-dostrzec, nazwać i ukazać zachowanie werbalne i niewerbalne

 

Zapoznanie uczniów z najnowszymi cechami komunikowania masowego.

 

Różnica między komunikowaniem indywidualnym a zbiorowym. Cechy komunikowania masowego. Nadawca, odbiorca, przekaz, kanał.

 

Od nadawcy do odbiorcy – komunikowanie masowe.

 

 

j. polski

Określenie cech komunikowania masowego. Pozytywy i negatywy komunikowania masowego.

 

 

-określić cechy komunikowania masowego

 

 

Zapoznanie uczniów z historią środków masowego przekazu i podziałem

massmediów

  Podział środków masowego przekazu (media wizualne, audialne, audiowizualne)

Wynalazcy środków masowego przekazu, daty pierwszych przekazów medialnych. Radio i telewizja. Kamera filmowa. Technika cyfrowa. Świat wirtualny.

 

W gąszczu mass-mediów. Historia i podział środków masowego przekazu.

 

 

j. polski

historia

fizyka

technika

inform.

QUIZ- o historii środków masowego przekazu.

Rysowanie symboli mass-mediów. Pokazywanie budowy i działania TV, radia, kamery. Prezentacja możliwości komputera.

-określić kiedy pojawiły się środki masowego przekazu, dokonać podziału ze względu na sposób percepcji odbiorcy.

 

 

Wyjaśnić pojęcie kultura, kultura masowa i ukazanie jego istotnych cech. Ukazanie uczniom mechanizmów rządzących kreowaniem idoli kultury masowej.

 

 

Pojęcie „kultura masowa”. Cechy kultury masowej. Odkrywcy kultury masowej.

Pojęcie „idol”. Rola mass-mediów w kreowaniu idoli kultury masowej.

Promocja i reklama w kreowaniu idoli.

 

 

Co trzeba wiedzieć o kulturze masowej?

Jak tworzy się idoli kultury masowej?

 

 

j. polski

WOS

j. polski

WOS

godzina z wych.

 

 

Pogadanka na w/w temat. Rozwiązywanie krzyżówek z tymi hasłami.

Określenie cech idola. Planowanie

„ kampanii reklamowej” idola.

-wyjaśnić jak doszło do powstania kultury masowej?

-znać pojęcia

-umie dostrzec w przekazach TV i prasowych elementy promocji idoli kultury masowej.

PRASA – RÓŻNE JEJ OBLICZA

Cele edukacji czytelniczej i medialnej

Treści nauczania

Tematyka zajęć

Zajęcia

edukacyjne

Procedury osiągania celów

Osiągnięcia

– uczeń potrafi

Zapoznanie uczniów z pojęciem „prasa” historią i jej klasyfikacją. Nauczenie dostrzegania zróżnicowanej tematyki poruszanej w prasie w zależności od profilu czasopisma.

 

 

Pojęcie „prasa”. Historia prasy, klasyfikacja (podział ze względu na treść, zasięg i częstotliwość ukazywania się). Tytuły prasowe.

 

 

Prasa niejedno ma imię – historia prasy, klasyfikacja prasy.

 

 

j. polski

historia

WOS

 

-korzystanie z encyklopedii przy wyjaśnianiu pojęcia „prasa”

-konkurs na temat historii prasy

-wpisywanie tytułów prasowych do tabeli ukazującej podział prasy.

 

-wymienić co najmniej jeden tytuł prasowy reprezentatywny dla gatunku prasowego.

 

 

 

  Zachęcenie do refleksji nad zawartością czasopisma.

 

 

 

  Profil czasopisma i jego zawartość. Zawartość czasopism a oczekiwanie czytelnika – krytyczna

konsument -  bezkrytyczny odbiorca.

 

 

 

  Wybieramy czasopisma, które warto czytać.

 

 

 

lekcje bibliotecz- ne

Prezentacja egzemplarzy tytułów prasowych.

Co chciałbym znaleźć w czasopismach

- propozycje. Porównanie zawartości z propozycjami.

Kto to jest bezkrytyczny odbiorca.

 

 

- znaleźć interesujący go artykuł w czasopiśmie

- krytycznie ocenić zawartość czasopism dla młodzieży.

TELEWIZJA BAWI, UCZY I  ..........

Cele edukacji czytelniczej i medialnej

Treści nauczania

Tematyka zajęć

Zajęcia

edukacyjne

Procedury osiągania celów

Osiągnięcia

– uczeń potrafi

 

Zapoznanie uczniów z historią TV jako środkiem masowej komunikacji i podział programów TV.

 

 

Historia TV. Program telewizyjny, pojęcie. Rodzaje i gatunki programów TV.

 

 

„Co warto wiedzieć o telewizji?”

 

 

j. polski

historia

-przedstawienie zarysu historii TV

-badanie zawartości programowej wybranych stacji TV

-wywiad z dziadkiem lub babcią o ich młodości bez TV

 

 

-przedstawić krótką historię TV.

Zapoznanie uczniów z najważniejszymi cechami TV.

Kształcenie umiejętności korzystania z programów TV, ich krytycznej oceny i rozumnej selekcji.

 

  Plan ramowy („ramówka”). Cykliczne programy TV. Czas największej oglądalności. TV publiczna i jej powinności wobec widzów. Zasady funkcjonowania TV komercyjnej.

 

  Co możemy wyczytać z programu TV?

(ramowego)

 

 

j. polski

godzina z wych.

 

Analiza „ramówek” stacji TV

-tworzenie „ramówek” fikcyjnych (zabawa)

 

  -wyjaśnić różnicę między TV publiczną a komercyjną

Zapoznanie uczniów ze sposobami realizacji programów informa –

cyjnych i uświadomie –

nie roli inf. TV w kształtowaniu postaw i poglądów przekazu telewizyjnego.

 

Cele TV. Programy informacyjne w telewizji. Kryteria wyboru faktów ukazy –

wanych w programach informacyjnych.

Informacje pomijane przy realizacji programów informacyjnych.

 

 

Jaki jest świat

oglądany przez „okienko”

„wiadomości”?

 

 

 

j. polski

WOS

 

-redagowanie tekstów (listów) o życiu ludzi, np. programów informacyjnych

-dostrzec i wyjaś-

nić różnicę między rzeczywistością realną, a rzeczywistością kreowaną przez TV.

 

600 lecie Akademii Krakowskiej.

„Krzyżacy”, fragmenty „Placówki”.

Spektakl „Despota” Fredry.

Filmy dokumentalne, historyczne i fabularne związane temat z programem.

 

 

 

  RADIO – ŚRODEK MASOWEGO PRZEKAZU

Cele edukacji czytelniczej i medialnej

Treści nauczania

Tematyka zajęć

Zajęcia

edukacyjne

Procedury osiągania celów

Osiągnięcia

– uczeń potrafi

 

  Ukazywanie specyfiki przekazu radiowego i różnych modeli programowych radia.

  Historia radia. Technika radiowa, funkcje radia. Najpopularniejsze stacje radiowe. Radio publiczne a radio prywatne. Cele i zadania rozgłośni radiowych. Zawartość programów a grupa wiekowa odbiorców. Gatunki radiowe.

 

 

 

Różne oblicza radia.

 

j. polski

historia

fizyka

technika

muzyka

-redagowanie notatki o historii radia

-prezentacja rozgłośni radiowych

-przygotowanie planów audycji programu radiowego.

-przygotować grupowo (sam) fragment audycji radiowej (wywiad, słuchowisko, audycję muzyczną)

Reklamować czy informować

Kształcenie umiejętności krytycznej oceny reklam jako komunikatu perswazyjnego.

Uczenie dostrzegania różnic między komunikatem informacyjnym a perswazyjnym.

  Historia reklamy. Czynniki wpływające na rozwój reklamy. Sposoby reklamowania. Agencje reklamowe – slogany reklamowe. Różnica między reklamą a informacją.

Perswazyjne działanie reklam umieszczanych w megaplakatach.

Obraz i słowo na megaplakatach.

 

 

Wszystko na sprzedaż – o reklamie.

 

Jak sprzedać śmierć – o reklamowaniu używek.

 

 

 

j. polski

historia

plastyka

Prezentacja różnych materiałów reklamowych. Analizowanie warstwy słownej i wizualnej przekazu reklamowego.

Analiza megaplakatów.

Formułowanie wniosków na temat reklamowania używek.

-odczytać reklamę po zanalizowaniu warstwy słownej i wizualnej reklamy

-ocenić reklamo-

dawcę  i .odbiorcę

Zapoznanie uczniów z programami komputerowymi do wykonywania prezentacji (pokazu).

 

Kształcenie umiejętności wykonania pokazu za pomocą programów komputerowych.

 

Jak sprzedać swój wizerunek (klasy)

 

 

inform.

 

Posługiwanie się programem PowerPoint

-wyszukać program do pokazu

-zaprezentować siebie, klasę

FILM – X MUZA CZY STANDARDOWY PRODUKT PRZEMYSŁU FILMOWEGO?

Cele edukacji czytelniczej i medialnej

Treści nauczania

Tematyka zajęć

Zajęcia

edukacyjne

Procedury osiągania celów

Osiągnięcia

– uczeń potrafi

 

Zapoznanie uczniów z podstawową wiedzą o filmie, rodzajach, gatunku.

 

Historia filmu – początki kinematografii, film niemy, najwybitniejsi twórcy filmów i aktorzy. Rodzaje filmów (ze względu na treść, technikę tworzenia, długość taśmy, szerokość)

Egipt, Mezopotamia, Grecja

Rzym (Majowie i Inkowie)

Co o filmie każdy (młody) człowiek wiedzieć powinien? Film historyczny (temat Starożytny)

  historia

kl. I

j. polski

infor.

technika

 

-konkurs wiedzy o filmie

-prezentacja programów multimedialnych o kinie

 

-wymienić podst. infor. Dotyczące historii filmu (nazwiska wybitnych twórców)

Zapoznanie uczniów z gatunkami filmu fabularnego.

Gatunki filmu fabularnego. Cechy gat. film. Historia gatunku filmowego. Klasyka filmowa (wybitni twórcy)

Od westernu do thrillera – gatunki filmu fabularnego.

j. polski

Rysowanie symboli gat. filmowych.

Wykonanie gazet inform. – ściennych

-rozpoznać cechy charakterystyczne poszczegól. gat. filmowych.

 

 

  Uświadomienie uczniom negatywnych skutków pokazywania scen przemocy i agresji w filmach.

 

  Przyczyny epatowania widzów scenami przemocy. Sposoby ukazywania obrazów przemocy w mediach audiowizualnych (przemoc jako wielka przygoda, przemoc w kontekście komediowym- „schludna i upiększona” przemoc).Negatywne skutki oglądania scen przemocy. Różnica w scenach pełnych okrucieństwa w baśniach a podobnych obrazów w mediach audiowizualnych.

 

 

 

 

 

Na tropie przemocy i agresji.

 

 

 

 

 

 

j. polski

 

 

Rozmowa kierowana

(Dyskusja) na temat przyczyn i skutków epatowania widzów scenami przemocy – analiza zachowań bohaterów i reakcji widowni na sceny pokazujące przemoc.

-wymienić kilka przyczyn epatowania widzów scenami przemocy.

-wyjaśnić różnicę między scenami pełnych okrucieństwa w baśniach a w mediach elektronicznych.

-wykazać negatywne skutki scen przemocy.

 

Ukazanie bohaterów „kasowych” filmów jako specyficznego gatunku „produktu” kultury masowej.

Zapoznanie uczniów z pojęciem scenariusz i jego podst. schematów.

 

  Filmy akcji. Bohaterowie filmów akcji. Zjawisko naśladownictwa bohaterów filmów akcji.

Scenariusze filmowe. Schematy filmów przygodowych, horrorów, filmów akcji.

 

 

„Zabili go i uciekł” czyli o bohaterach „kasowych” filmów

 

 

 

j. polski

Redagowanie prac „Mój bohater filmowy”

-cechy bohatera filmów akcji

Dyskusja „Czy bohaterowie filmów akcji mogą być wzorem dla młodych ludzi?

-dostrzec cechy którymi twórcy obdarzają bohaterów filmów akcji.

-wyjaśnić dlaczego Ci bohaterowie nie powinni stanowić wzorów dla młodych ludzi.

Zapoznanie uczniów ze sposobami konstruowania standardowych scenariuszy filmowych. Nauczenie dostrzegania wartości filmów pod kątem ich przesłania.

 

Historia seriali TV. Schematy w serialach. Przyczyny powodzenia. Nowy gatunek realistyczny (serial ukazujący rzeczywistość).

„Przepis na film” czyli jak zahipnotyzo –

wać widza.

„Guma dla oczu” czyli o serialach telewizyjnych.

 

 

j. polski

Układanie przepisów na film przygodowy film akcji, horror (praca w grupach) Czy warto swój czas poświęcać na oglądanie seriali?

-skonstruować schemat scenariusza typowy dla gatunku filmowego

-samodzielnie ocenić wartość seriali?

 

Zapoznanie uczniów z cechami recenzji i zachęcanie do ich lektury przed wyprawą do kina lub seansu w TV.

 

Recenzja filmowa a informacje o filmie.

Ocena a informacja.

Składniki recenzji – co to jest?.

 

 

Najkrótsza recenzja, czyli jak ocenić filmy?

 

 

 

j. polski

-lektura recenzji filmowych i informacji o filmie.

-ocenianie filmów wg systemu punktowo – literowego lub zabawa w „dziewięciu gniewnych”

-samodzielnie wyszukać w prasie recenzję o filmie

-redagować sprawozdanie – recenzje.

MEDIA POMOCĄ W ZDOBYWANIU WIEDZY

Cele edukacji czytelniczej i medialnej

Treści nauczania

Tematyka zajęć

Zajęcia

edukacyjne

Procedury

osiągania celów

Osiągnięcia

– uczeń potrafi

 

 

 

Zapoznanie z funkcją informacyjną katalogów w bibliotece.

Kształcenie umiejętności docierania do informacji poprzez katalog.

 

 

 

 

 

Katalog – jako spis zbiorów biblioteki.

Katalog alfabetyczny i rzeczowy.

Karta katalogowa.

 

 

 

 

Korzystamy z katalogów. Katalog alfabetyczny i rzeczowy.

 

 

 

 

 

lekcje biblioteczne

 

 

 

Zapoznanie z katalogiem. Zasady korzystania z katalogu alfabetycznego i rzeczowego. Opis książki na karcie katalogowej. Ćwiczenia w korzystaniu z katalogów.

- określi co to jest katalog

- zna zasady korzystania z katalogów

- wie jakie informacje zawiera karta katalogowa

- wyszuka informacje o książce przy pomocy katalogów.

- wykaże się wiedzą i umiejętnościami w konkursach bibliotecznych.

  Zapoznanie uczniów ze sposobami docierania do informacji przez media. Zachęcanie do refleksji nad skutkami rozwoju techniki komputerowej dla integralności i prawidłowego rozwoju człowieka.

 

Katalogi, kartoteki bibliotek.

Biblioteki szkolne, publiczne (osiedlowe, miejskie).

Katalog alfabetyczny i rzeczowy. Badanie zasobów bibliotek przez Internet.

Edukacyjne programy multimedialne.

 

Jak poszukiwać informacji w zbiorach bibliotek i w mediach.

  j. polski

historia

geografia

matematyka

fizyka

chemia

technika

inform.

Wyszukiwanie w katalogach, w kartotekach b-k inf. o książkach. Poszukiwanie inf. o zasobach b-k przez Internet. Prezentacja programów multimedialnych i nauka korzystania z informacji tam zamieszczanych.

 

-wyszukiwać w bibliotece szkol. informacji

-dotrzeć poprzez „internet” do informacji o zasobach bibliotek

-korzystać z programów multimedialnych

 

 

 

j.w

 

 

System wartości a logika gier komputerowych.

Rzeczywistość wirtualna a autonomia człowieka.

 

Komputer- bożek XXI wieku czy narzędzie służące zdobywaniu informacji?

 

j. polski

 

inform.

Analizowanie gier komputerowych pod kątem zagrożeń dla podstawowego systemu wartości (odróżnianie dobra od zła).

„Jak korzystać ze zdobyczy techniki komputerowej”.

Jak nie stać się elektronicznym prostakiem?.

 

 

 

-rozsądnie korzystać z programów komputerowych

 CZY „POŻEGNANIE Z KSIĄŻKĄ”

Cele edukacji czytelniczej i medialnej

Treści nauczania

Tematyka zajęć

Zajęcia

edukacyjne

Procedury osiągania celów

Osiągnięcia

– uczeń potrafi

  Pobudzenie uczniów do refleksji nad rolą książki w kulturze.

  Podział literatury. Literatura wartościowa a masowa produkcja wydawnicza. Sposoby reklamowania książek. Cechy czytadeł, czasopisma o książkach.

 

Książka czy czytadło?

 

 

j. polski

 

Sondaż na temat czytelnictwa. Pogadanka o sposobach reklamowania książki i o cechach czytadeł.

-odróżnić literaturę wartościową od masowej produkcji wydawniczej.

Zapoznanie uczniów z wydawnictwami informacyjnymi. Kształcenie umiejętności posługiwania się wydawnictwami informacyjnymi. Wyrabianie postawy racjonalnego konsumenta informacji.

 

Pojęcia: wydawnictwo informacyjne, encyklopedia, słownik.

Podział i rola wydawnictw informacyjnych.

 

Wydawnictwa informacyjne

-encyklopedia i słowniki

 

 

lekcje biblioteczne

Wyjaśnienie pojęć i prezentacja wydaw. informacyjnych. Budowa i sposoby korzystania. Dobór wydawnictwa do potrzebnej informacji. Ćwiczenia uczniów korzystaniu. Wydawnictwa informacyjne uczniów pracy umysłowej ucznia.

 

Zna pojęcia i rodzaje wydaw. informacyjnych. Odszuka uczniów trafnie dobranym wydawnictwie informacyjnym potrzebną informację.

  Pobudzenie zainteresowań poznawczych uczniów. Pogłębianie postawy racjonalnego konsumenta informacji.

 

Pojęcie słowa popularnonaukowy.

Funkcje książki popularnonaukowej.

Budowa, aparat naukowy.

 

Książka popularno- naukowa.

Jej budowa i funkcje.

 

 

lekcje biblioteczne

Ustalenie różnic między książką popularnonaukową a beletrystyczną.  Budowa i funkcje książki popularno- naukowej. Ćwiczenia uczniów korzystaniu z aparatu pomocniczego.

Rozróżnić książkę popularno- naukową i beletrystyczną. Podać jej cechy i wskazać aparat naukowy. Posługiwać się aparatem pomocniczym.

Wyuczenie sporządzania opisu bibliograficznego oraz korzystania z bibliografii.

  Pojęcie – bibliografia.

Schemat opisu bibliograficznego książki i artykułu z czasopisma.

Opis bibliograficzny książki i artykułu z czasopisma.

 

lekcje bibliogra- ficzne

Przegląd bibliografii. Zapoznanie ze schematem opisu. Ćwiczenia opisu bibliograficznego książki i artykułu.

Sporządzić opis bibliograficzny książki i artykułu z czasopisma.

 

Kształcenie umiejętności sporządzania zestawienia bibliograficznego. Doskonalenie umiejętności docierania do informacji w różnych źródłach.

 

 

Aparat naukowy książki popularnonaukowej.

Katalog alfabetyczny i rzeczowy.

Bibliografia załączników.

Zestawienie bibliograficzne na temat.

 

 

Korzystamy z warsztatu informacyjnego biblioteki.

 

 

lekcje bibliogra- ficzne

  Ćwiczenia w opanowaniu drogi postępowania przy zbieraniu informacji:

-katalogi,

-książka popularno- naukowa,

-bibliografia załącznikowa,

-zestawienie bibliograficzne

(z opisem bibl.).

-opanował schemat postępowania przy zbieraniu informacji na dany temat,

-zgromadzić poprzez tę procedurę wymaganą informację,

-wykonać zestawienie bibliograficzne na określony temat.

 

Zapoznanie uczniów z podstawowymi źródłami informacji o książce.

 

Źródła informacji o książce.

Spisy bibliograficzne.

Informatyka multimedialna.

Serwisy wydawnictw na stronach internetowych.

 

 

Gdzie szukać informacji o książce.

 

j. polski

 

inform.

Prezentacja wydawnictw informacyjnych.

Wyszukiwanie adresów internetowych o książkach.

- znaleźć informacje o książce w bibliotece,

-umie znaleźć w internecie wydawnictwa książkowe.

 

Opracowała: Barbara Zubkiewicz

                       Andrzej Górbski